Co jest lepsze – ochrona rynku czy polityka nieingerencji Dziś protekcjonizm i wolny handel to już nie dwie przeciwstawne zasady polityki gospodarczej, ale powiązane ze sobą elementy regulacji stosunków między krajami.
Stosunek protekcjonizmu do wolnego handlu
Wolny handel zwykle ma na celu osiągnięcie długoterminowych perspektyw, podczas gdy protekcjonizm opiera się na panujących okolicznościach i interesach narodowych. Włoski ekonomista i socjolog V. Pareto powiedział kiedyś: „Znając wszystkie warunki gospodarcze i społeczne danego kraju w obecnej sytuacji, należy zrozumieć, że dla tego kraju i w tej chwili odpowiedni jest protekcjonizm lub wolny handel”.
Sama ideologia wolnego handlu powstała w Anglii w XVIII wieku pod wpływem rewolucji przemysłowej. Celem walki było zniesienie ceł rolnych, które wpływały na wysokie koszty produktów rolnych, hamując rozwój produkcji fabrycznej oraz obniżając cła utrudniające eksport towarów.
Z kolei protekcjonizm to polityka państwa mająca na celu ochronę gospodarki narodowej przed zagraniczną konkurencją. Kiedyś Europa i Ameryka Północna, tylko dzięki tym środkom, były w stanie przeprowadzić industrializację (XVIII-XIX wiek).
Wady protekcjonizmu
1. Protekcjonizm na dłuższą metę osłabia produkcję narodową. Pozbawia konkurencję z rynku światowego – a naturalną chęć rozwoju „tłumi” rutyna, niechęć do rozstania z nabytymi przywilejami. Silne poparcie dla bariery protekcjonistycznej to nic innego jak wpływ prywatnych interesów.
2. Szkodliwość dla konsumenta jest jedną z konsekwencji polityki protekcjonistycznej. Nadpłata za towary i usługi całkowicie spada na barki konsumenta ze względu na brak konkurencji w systemie cenowym. Dotyczy to zarówno produktów krajowych, jak i importowanych.
3. Ochrona jednej z branż wymagać będzie ochrony, a drugiej – efektu reakcji łańcuchowej.
4. Wszystko, co tymczasowe, prędzej czy później staje się trwałe. Protekcjonizm jako środek tymczasowy nie jest skuteczny, gdyż eliminuje naturalny rozwój produkcji.
5. Zwiększona rywalizacja międzypaństwowa prowadzi do zagrożenia bezpieczeństwa i stabilności. Wzajemne zrozumienie między krajami zostaje utracone - na „scenę” pojawia się wrogość i nieufność.
Cele polityki protekcjonistycznej to: bezpieczeństwo narodowe kraju, osiągnięcie określonych celów politycznych, wysokie zarobki, utrzymanie wysokiego standardu życia, zachowanie klas społecznych, zapobieganie depresji i recesji.
Wolny handel a wolny handel i protekcjonizm
1. Poprawa dobrobytu wyrastającego z handlu międzynarodowego;
2. Naturalny rozwój konkurencji, który podnosi jakość wytwarzanych produktów;
3. Ekspansja rynków zbytu, korzystna dla kraju i konsumentów w warunkach masowej produkcji towarów.
