Postrzeganie człowieka przez człowieka, które psycholodzy nazywają percepcją społeczną, jest zdeterminowane przez wiele czynników, a wśród nich nie tylko różne stereotypy, w tym narodowe.
Przynależność człowieka do jednego lub drugiego narodu zmusza do przypisania mu pewnych cech. Na przykład mieszkańcy krajów skandynawskich są zazwyczaj przedstawiani jako przesadnie spokojni, a południowcy - namiętni i porywczy. Nie brakuje stereotypów na temat Rosjan. Niektóre z nich znajdują nawet odzwierciedlenie w przysłowiach: „Rosyjskie uprzęże przez długi czas, ale podróżują szybko”.
Nie oznacza to, że te stereotypy są w 100% poprawne, ale jest w nich racjonalne ziarno. Na przykład mieszkaniec Rosji może pomylić zwykłą przyjacielską rozmowę między dwoma Hiszpanami lub Arabami z kłótnią. Nauczycielom dobrze znany jest także zwyczaj wielu rosyjskich studentów, aby w ciągu ostatnich dni przed egzaminem siedzieć wygodnie przez semestr, a następnie przerabiać cały materiał.
Pojawienie się cech charakteru narodowego jest naturalne. Każdy naród od wieków żył w określonych warunkach naturalnych, które ukształtowały jego sposób życia, tradycje i charakter.
północ i południe
Im dalej na północ znajduje się dany obszar, tym trudniejsze są warunki, w jakich człowiek musi żyć, tym trudniej jest przeżyć samotnie. Namiętna, porywcza osoba o niepohamowanym temperamencie ma większe szanse na kłótnię z krewnymi i wyrzucenie ze społeczności plemiennej niż osoba spokojna i rozsądna.
W trudnych warunkach ziem północnych (np. na Półwyspie Skandynawskim) tacy wygnańcy byli skazani na śmierć, ludzie, którzy przeżyli, byli spokojniejsi, nie zerwali więzów przodków. W klimacie południowym, gdzie nie było takiej „selekcji”, ludzie temperamentni mogli zajmować dominującą pozycję ze względu na ich zwiększoną aktywność. To wyjaśnia temperament południowców i spokój mieszkańców północy.
Góry i równiny
W prawie wszystkich cywilizacjach stolice znajdowały się na równinach, a nie w górach. Łatwiej jest podróżować po równinie, przewozić towary, dlatego to na równinach rozwinął się handel. Rozwój gospodarki „ciągnięty za sobą” zmiany organizacji społecznej, doprowadziły do powstania struktur państwowych. Obszary górskie były mniej dotknięte tymi procesami. Dlatego tradycje plemienne przetrwały dłużej wśród ludów żyjących na wyżynach (Kaukaz w Rosji, północna Szkocja w Wielkiej Brytanii).
Cechy rolnictwa
Ludy rolnicze, do których należeli starożytni Słowianie, budowali swoje życie zgodnie z pracami polowymi. Rosja znajduje się w strefie ryzykownego rolnictwa. Krótki sezon rolniczy zmusił ludzi do dawania z siebie wszystkiego w napiętych ramach czasowych, po którym nastąpił długi okres względnej bezczynności.
Oczywiście zimą też trzeba było pracować - opiekować się bydłem, rąbać drewno, przędzalnictwo - ale to wszystko nie dało się porównać z kolosalnym wysiłkiem sił, jakich wymagał od chłopa sezon rolniczy, podczas którego dużo trzeba było gotowy. W ten sposób ukształtował się charakterystyczny dla Rosjan zwyczaj naprzemiennie długiej bezczynności ze stosunkowo krótkimi okresami wytężonej pracy, co przejawia się nawet wśród współczesnych mieszczan, którzy nigdy nie zajmowali się rolnictwem.
