Tarczyca jest najważniejszym organem układu hormonalnego człowieka, który wytwarza hormony tarczycy. Hormony te wpływają na metabolizm i funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Jeśli tarczyca jest dysfunkcyjna, mogą wystąpić poważne choroby, takie jak niedoczynność tarczycy i wole rozlane. Do wykrycia choroby gruczołu można zastosować różne metody diagnostyczne.
Palpacja tarczycy
W niektórych chorobach zaburzona jest nie tylko funkcja gruczołu, ale także zachodzą zmiany fizjologiczne. Tarczyca może się powiększyć, w tkankach narządu mogą pojawić się guzki, pieczęcie i oznaki wola. Do wstępnej diagnozy endokrynolog stosuje taką metodę badania, jak badanie dotykowe. Jest to proste badanie, lekarz prosi pacjenta o regularny łyk i w czasie połykania bada palcami okolice szyi. Jeśli tarczyca jest poważnie dotknięta, podczas badania palpacyjnego pacjent może odczuwać silny ból. Palpacja pozwala na wyciągnięcie tylko wstępnych wniosków, a do dokładniejszej diagnozy stosuje się instrumentalne i laboratoryjne metody badawcze.
Diagnostyka instrumentalna tarczycy
Badanie ultrasonograficzne tarczycy pozwala ocenić strukturę tkanki narządowej. Za pomocą ultradźwięków można określić objętość gruczołu, zbadać przepływ krwi w tkance narządowej, wykryć węzły i zmierzyć ich wielkość. Kierunek USG tarczycy podaje endokrynolog, jeśli w badaniu palpacyjnym wykryto jakiekolwiek zmiany.
Jeśli zgodnie z wynikami USG wykryto duże formacje guzkowe w tkankach gruczołu, pacjentowi można przepisać biopsję punkcji. Badanie to pozwala zidentyfikować charakter nowotworu i wykluczyć proces onkologiczny. Lekarz za pomocą cienkiej igły przebija wole i pobiera próbki tkanek. Nakłucie koniecznie wykonuje się pod kontrolą ultradźwięków.
W przypadku nowotworów złośliwych tarczycy wykonuje się scyntygrafię. Badanie to pozwala zidentyfikować rozpowszechnienie procesu onkologicznego i wykryć przerzuty. W trakcie tego badania do organizmu człowieka wstrzykuje się pewną ilość substancji radioaktywnych. Dzięki ogniskom wchłaniania radioaktywnego jodu w tkance narządu możliwe jest określenie dotkniętych obszarów.
Diagnostyka laboratoryjna tarczycy
Za pomocą badania krwi z żyły na hormony można określić stan funkcjonalny gruczołu, to znaczy zrozumieć, jak dobrze narząd spełnia swoją funkcję. Krew do analizy pobierana jest wyłącznie na pusty żołądek. W ramach diagnostyki laboratoryjnej najczęściej określa się poziom TSH, T3 i T4.
TSH to hormon stymulujący tarczycę wytwarzany przez przysadkę mózgową, za pomocą tego hormonu reguluje się funkcję gruczołu dokrewnego tarczycy. Poziom TSH będzie zależał od poziomu hormonów gruczołu. Jeśli poziom hormonów tarczycy spada, przysadka zaczyna aktywnie wytwarzać hormon stymulujący tarczycę, a poziom TSH we krwi wzrasta. Jeśli tarczyca wytwarza nadmiar hormonów, poziom TSH we krwi będzie poniżej normy.
T3 to hormon zwany trijodotyroniną, który jest wytwarzany przez tarczycę. Test T3 jest wskazany w przypadku podejrzenia nadczynności tarczycy. T4 to hormon zwany tyroksyną, który jest również hormonem tarczycy. Hormon ten jest ważniejszy dla określenia zaburzeń hormonalnych niż T3. Podwyższony poziom T4 wskazuje na obecność nadczynności tarczycy, a niski na obecność niedoczynności tarczycy.
