Wydawałoby się, jakie głębokie znaczenie może mieć tak prosta i znajoma historia dla wielu od wczesnego dzieciństwa? Jednak „Rzepa”, podobnie jak wiele innych rosyjskich opowieści ludowych, obfituje w więcej niż jedną mądrość.
Dla najmłodszych dzieci ta opowieść doskonale nadaje się jako jedna z pierwszych - dość prosta fabuła, a działania bohaterów są całkiem zrozumiałe.
Z rzepą wiąże się wiele motywów ludowych, na przykład zagadki i powiedzonka, ponieważ kiedyś była to jeden z głównych produktów diety chłopskiej. Znane jest na przykład wyrażenie „prostsze niż parzona rzepa”.
Opowieść jest jednak prosta tylko na pierwszy rzut oka – zawiera wiele bardzo ważnych i cennych pomysłów. Gdy dorosną, można je z dzieckiem przedyskutować, a może dziecko otworzy je dla siebie.
Lepiej razem
Najpierw w „Rzepie” wyraźnie widać, jak wysiłki dziadka i babci nie mogą przynieść rezultatów – w rozpaczy wzywają pomocy i wnuczki, i żuka, i kota, ale nadal nie mogą się wycofać ogromna roślina okopowa. Ale zamiast się zniechęcać i denerwować, podejmują właściwą decyzję - wzywają również mysz. A wysiłki najmniejszego zwierzęcia okazują się bardzo brakującym ogniwem w łańcuchu - rzepa jest bezpiecznie usuwana z ziemi!
Ale tutaj jest nie tylko morał, że wspólne wysiłki mogą osiągnąć większe wyniki i sukces. Mała myszka z rosyjskiej baśni ludowej jest dobrym przykładem, że w „grze zespołowej” ważni są wszyscy – zarówno dziadek (głowa rodziny), jak i wnuczka (młodsze pokolenie, które powinno pomagać starszym), a nawet najmniejsze zwierzę tradycyjnie uważane za szkodnika.
Po drugie, a raczej po trzecie, interesujące jest to, że wszyscy bohaterowie nie tylko działają razem, ale także chętnie przychodzą na ratunek. Zjednoczona i zżyta rodzina to kolejny ważny wniosek, który można wyciągnąć, rozmawiając z dzieckiem o czytanej bajce. Jeśli wyobrazimy sobie, że babcia lub wnuczka, zajęta własnymi sprawami lub po prostu nie chcąca pomóc dziadkowi, odmówiłaby przyjścia na wezwanie, rodzina mogłaby pozostać głodna. To kolejne znaczenie – każdy z członków, także ten najmniejszy, chętnie pracuje dla dobra rodziny.
Mysz dla kota, kot dla Buga…
„Jak kot i pies” to dość powszechne wyrażenie, którego używa się np. do opisania całych kłócących się małżonków. A koty i myszy znane są z wzajemnej, delikatnie mówiąc, wrogości - poświęcono temu wiele zarówno bajek, jak i współczesnych kreskówek, warto pamiętać tylko o "Tomku i Jerrym". Jednak w prostej i mądrej bajce nie ma cienia wrogości - ani między robakiem a kotem, ani między kotem a myszą - bo ich wspólne wysiłki łączy nie tylko chęć pomocy dziadkowi, ale dbać o swoją rodzinę.
Zdaniem ekspertów małe dzieci dość często myślą, że cały ten sympatyczny zespół to jedna rodzina. Nawet teraz koty i psy mieszkające w mieszkaniu lub domu bardzo często są prawdziwymi członkami rodziny.
Często starsze dzieci zadają pytania typu: „Gdzie są mama i tata wnuczek?” Odpowiadając na to pytanie, rodzice mają świetną okazję, aby dać dziecku wyobrażenie o tym, kim są chłopi, gdzie, jak i kiedy żyli, budząc w ten sposób chęć studiowania historii Rosji. Może to być bardzo pomocne jakiś czas później, kiedy dziecko zaczyna szkołę.
