Osobę charakteryzuje chęć zrozumienia siebie i otaczających go ludzi. Dziś z pomocą w tej sprawie może przyjść taka dziedzina psychologii, jak charakterologia, w centrum której badań znajduje się cała różnorodność charakterów.
Akcentowanie i norma
Charakter to indywidualny zestaw strategii zachowania i reakcji emocjonalnej charakterystyczny dla konkretnej osoby. Oczywiste jest, że cechy charakteru można wyrażać w różnym stopniu. Na przykład każda osoba w taki czy inny sposób potrzebuje uwagi, ale w niektórych potrzeba ta jest tak silna, że osoba jest gotowa zrobić wszystko, aby zostać zauważoną.
Kiedy jakiekolwiek cechy charakteru są wyrażane znacznie silniej niż inne, we współczesnej psychologii zwyczajowo mówi się o akcentowaniu charakteru. Tak więc akcentowanie jest strefą graniczną między normą a patologią. Akcentacje są uważane za skrajną wersję normy.
Akcentacja i patologia
Ale gdzie przebiega granica między akcentowaniem a patologią? Jeśli osoba, której trudny charakter mieści się w granicach normy, jest jednak w stanie przystosować się do pewnych sytuacji (na przykład w pracy nie dopuszcza pewnych przejawów, na które może sobie pozwolić w kręgu rodzinnym), osoba z patologia charakteru jest zawsze taka sama w każdych okolicznościach.
Ponadto cechy psychopatyczne nie zmieniają się zbytnio w czasie. Oznacza to, że jeśli pewne akcenty można zniwelować w miarę rozwoju osobowości, psychopatyczne przejawy korekcji są prawie niemożliwe. Tak więc, jeśli akcenty są w stanie dostarczyć pewnych niedogodności samej osobie i jej bliskim, cechy psychopatyczne w zasadzie nie pozwalają osobie przystosować się w społeczeństwie.
Skąd to wszystko się bierze i co robić?
Charakter i jego cechy kształtują się pod wpływem dwóch głównych czynników: wpływu danych genetycznych (dziedziczność) oraz warunków wychowania. Co więcej, ten ostatni czynnik ma znacznie większy wpływ. Akcentacje często pojawiają się w okresie dojrzewania i słabną wraz z wiekiem. Ale ponieważ obecność akcentowania przynosi człowiekowi wiele trudności, nie zawsze warto oczekiwać, że przejdzie on sam. W pracy nad akcentami psychoterapia daje dobre efekty.
Warto jednak ostrzec przed samodiagnozą: wiele czynników jednocześnie wpływa na zachowanie człowieka, więc jeśli wczoraj w ogóle nie chciałeś być sam, dziś kręcisz się nad rozwiązaniem jakiegoś problemu, a jutro będziesz przytłoczony niepokojem, nie powinieneś spieszyć się z diagnozą akcentów w sobie. Jeśli powoduje to niedogodności, nie wahaj się skorzystać z pomocy specjalisty.
