Interakcjonizm symboliczny jest jedną z najpopularniejszych teorii w socjologii, która bada zachowanie człowieka w społeczeństwie i sposób, w jaki ludzie sami interpretują zachowanie innych ludzi.
Istota teorii interakcjonizmu symbolicznego
Człowiek jest istotą społeczną. Ale w przeciwieństwie do innych żywych istot, które również mają własne społeczeństwo (na przykład pszczół i mrówek), ludzie nie mają wrodzonych wzorców zachowań. Jesteśmy jak plastelina, z której można uformować co tylko zechcesz. Dlaczego więc potrzebujemy społeczeństwa, jak ono powstało i jakie miejsce w społeczeństwie zajmuje każdy z nas? Te pytania stawia teoria interakcjonizmu symbolicznego.
Autor teorii, amerykański socjolog George Herbert Mead, uważał, że chodzi o zdolność ludzi do komunikowania się za pomocą symboli. Bez komunikacji nie ma społeczeństwa ludzkiego, po prostu nie moglibyśmy się porozumieć bez nazywania tego samego słowem. Oprócz słów osoba aktywnie posługuje się językiem migowym, mimiką, które są również symbolami.
Zwolennicy tej teorii uważają, że sami tworzymy naszą rzeczywistość, wybierając i interpretując fakty z życia tak, jak jest to dla nas wygodne. Na przykład prawie wszyscy znają konstelację Wielkiej Niedźwiedzicy, ale niewiele osób widzi niedźwiedzia bezpośrednio w tej gromadzie gwiazd, ludzie widzą wiadro. Wiedzą, że jeśli na niebie widać wiadro, to znaczy, że jest to wielki niedźwiedź, symbol.
Ludzie nie są robotami, nie zawsze zachowują się przewidywalnie w odpowiedzi na jakikolwiek bodziec. Z różnych faktów człowiek wybiera pewne, znaczące symbole i „przetrawia” je na swój własny sposób, wyciągając dalsze odpowiednie wnioski i działania. Socjologowie uważają, że niemożliwe jest zrozumienie ani jednostki, ani społeczeństwa bez wiedzy, jak dana osoba „trawi” te symbole.
Wady teorii interakcjonizmu symbolicznego
Każda teoria ma swoje zalety i wady. Interakcjonizm symboliczny uważa, że osoba może robić to, czego chce. Jednak każdy z nas ma pewne ramy, obowiązki i zasady społeczne. Nawet jeśli naprawdę chcesz, nie możesz przyjść do pracy bez ubrania, oczywiście, jeśli nie pracujesz w klubie ze striptizem. Społeczeństwo ma granice i ograniczenia, a my sami aktywnie je wspieramy.
Teoria interakcjonizmu symbolicznego jest bardzo efemeryczna i trudna do zmierzenia lub przeprowadzenia studium przypadku. Ma na celu zbadanie jednostki, jej relacji ze społeczeństwem, bez uwzględniania historii, kultury, pracy. Nierówność społeczna również nie jest w żaden sposób odzwierciedlona w tej teorii.
Dużą wadą jest to, że nie uwzględnia emocji i ich wpływu na ludzkie zachowanie.
