Charakterystyka dziecka to jeden z najczęściej opracowywanych dokumentów niezbędnych w pracy wychowawcy, wychowawcy, wychowawcy społecznego. Może być potrzebna przy wejściu dziecka do przedszkola lub szkoły, przy zmianie miejsca nauki, w innych przypadkach. Dobrze napisana charakterystyka pomaga ukształtować pierwszą ideę dziecka, jego cechy osobiste, psychologiczne, wybrać odpowiednie metody pedagogicznej interakcji z nim.
Wyróżnia się trzy główne typy cech: pedagogiczne, psychologiczne i psychologiczno-pedagogiczne. Charakterystyka psychologiczna jest dokonywana przez psychologa na podstawie danych uzyskanych w wyniku obserwacji dziecka, różnego rodzaju zadań testowych i innych rodzajów badań psychologicznych. Charakterystykę psychologiczno-pedagogiczną może podać nauczyciel na podstawie danych z analizy psychologicznej, natomiast nauczyciel lub wychowawca może samodzielnie napisać charakterystykę pedagogiczną na podstawie własnego doświadczenia pedagogicznego.
Charakterystyka nie ma ujednoliconej formy, ale przy jej kompilacji należy mniej lub bardziej wyraźnie trzymać się poniższego planu.
Na samym początku podawane są ogólne informacje o dziecku: jego nazwisko, imię i patronim, wiek (lub data urodzenia). Można również wskazać instytucję edukacyjną, do której uczęszcza dziecko, numer klasy lub grupy.
Poniżej przedstawiono krótką analizę warunków rodzinnych, w jakich wychowuje się dziecko: rodzina pełna lub niepełna, status społeczny rodziców, ich wiek i aktywność zawodowa. Wskazuje się, z kim dziecko mieszka, podaje się zwięzłą ocenę ogólnego klimatu psychologicznego w rodzinie, stylu i głównych metod wychowania stosowanych przez rodziców.
Podsumowano główne zainteresowania dziecka, jego preferencje w zajęciach edukacyjnych lub zabawowych oraz rodzaje zajęć, które powodują trudności.
Ponadto podana jest ocena rozwoju intelektualnego dziecka. Składowa cechy ocenia, na ile odpowiada ogólnie przyjętym normom, czy umiejętności aktywności edukacyjnej i poznawczej są wystarczająco ukształtowane, odpowiadające jego wiekowi. Możesz osobno wskazać poziom rozwoju takich procesów jak pamięć, uwaga, cechy wolicjonalne, motywacja edukacyjna itp.
Charakterystyka może również zawierać krótką analizę temperamentu dziecka: jak ruchliwe i zrównoważone są jego reakcje nerwowe, jaki jest stopień lęku oraz inne cechy charakterystyczne dla typu wyższej aktywności nerwowej ucznia lub przedszkolaka.
Następnie wymieniono główne cechy charakteru, tkwiące w osobie, której nadana jest cecha. Zazwyczaj szczególną uwagę zwraca się na cechy, które są ważne dla celów tego dokumentu.
Tak więc, jeśli konieczne jest scharakteryzowanie dziecka jako ucznia, odnotowuje się stopień jego uważności, wytrwałości, pracowitości, wytrwałości w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych itp.
Oceniany jest również poziom aktywności społecznej i społecznej dziecka: jego pozycja w zespole, stopień towarzyskości, przyjaźnie, zwłaszcza komunikacja z towarzyszami i dorosłymi. Możesz wymienić zadania społeczne, które uczeń wykonuje w klasie, i jego stosunek do nich, aktywność w sprawach kolektywu dziecięcego itp.
Można ją podać w charakterystyce i ocenie ogólnego poziomu rozwoju kulturowego i estetycznego dziecka, cech rozwoju mowy i światopoglądu, a także pokrótce analizuje na ile adekwatna jest samoocena dziecka, określa poziom jego twierdzenia, wymienia charakterystyczne dla niego cechy etyczne i moralne.
Charakterystyka kończy się z reguły zaleceniami pedagogicznymi lub psychologicznymi dotyczącymi dalszej poprawy pozytywnych cech. Można również wskazać możliwe metody i sposoby korygowania istniejących niedociągnięć.
Nie zawsze konieczne jest tak pełne scharakteryzowanie osobowości dziecka. Dokument ten może być mniej lub bardziej szczegółowy, w większym stopniu podkreślać pewne aspekty osobowości ucznia lub przedszkolaka, w zależności od celu, w jakim jest skompilowany.
