Na słowo „kryzys” większość z nas kojarzy się z różnymi skojarzeniami: kryzysem globalnym, materialnym, kryzysem wieku średniego. Zjawisko, które będzie omawiane, nie jest tak globalne, ale rodzice małych trzylatków tak nie uważają. Czym jest ten kryzys i jaka jest jego charakterystyka?
Jeszcze wczoraj posłuszny maluch zmienia się nie do poznania: nierozsądne zachcianki, niezrozumiałe żądania, kategoryczna odmowa wykonywania codziennych czynności. Wyczerpani rodzice czasami nie wiedzą, czego ten mały „despota” chce, jak długo potrwa ten test. Dzieciak też nie jest łatwy: mama i tata nagle przestali go rozumieć.
W rzeczywistości, według psychologów, wszystkie dzieci przechodzą ten kryzys wiekowy, zwykle trwa on niezbyt długo - średnio 4-5 miesięcy. U różnych dzieci objawia się z różną intensywnością i nasileniem. Trzy lata to wiek, w którym mechanizmy osobowości dziecka ulegają radykalnej przebudowie i pojawia się świadomość siebie jako niezależnej osobowości.
Następujące objawy są najbardziej widoczne u trzyletniego dziecka:
• Negatywizm. Dziecko świadomie ignoruje wymagania konkretnej osoby, jednocześnie z drugą osobą pozostaje posłuszne.
• Upór. Dzieciak uporczywie o coś prosi, ale nie dlatego, że tego chce, ale ze względu na dorosłą satysfakcję z samego faktu żądania.
• Upór. Reakcja dziecka na ustalone normy rodzinne lub rodzicielskie.
• Samowola. Przejaw inicjatywy dziecka, czasem nieadekwatnej do jego możliwości. Znak ten charakteryzuje się przejawem nadmiernej ciekawości i aktywności, dzięki czemu dochodzi do autoafirmacji i kształtowania dziecięcej dumy.
• Protest. Dzieciak kłóci się z otaczającymi go ludźmi, jakby mówił: „Już jestem duży!”, „Rozważ mnie!”, „Szanuj mnie!”.
• Dewaluacja. Wszystko, co wcześniej było drogie i kochane, nagle deprecjonuje i traci swoją wiarygodność, czy to bajki mamy, czy ukochany miś. Dziecko przestaje rozpoznawać bliskich.
• Despotyzm. Ten znak przejawia się w pragnieniu podporządkowania innych, „dostosowania” wszystkich i wszystkiego do ich zachcianek.
Wielu, zwłaszcza rodziców, którzy zetknęli się z tym zjawiskiem po raz pierwszy, jest zakłopotanych i narzeka na czyjś negatywny wpływ na ich dziecko. Świadkowie histerii trzyletniego dziecka w sklepie z wyrzutem patrzą na matkę i współczują dziecku, myśląc, że są to konsekwencje złego wychowania. W rzeczywistości ten okres jest ulotny. Minie trochę czasu, a twoje dziecko zachwyci cię swoją inteligencją, już ujętą w ramy świadomości.
