Zadaniem rodziców jest uczenie dziecka, jednak rozwój dzieci odbywa się według specjalnego prawa. Jeden z tych wzorców sformułował na początku XX wieku słynny psycholog L. S. Wygotski, który nazwał to strefą bliższego rozwoju dziecka.
Strefa bliższego rozwoju dziecka
Dochodząc do pewnego wieku dziecko uczy się pewnych rzeczy, które może robić samodzielnie - chodzenia, zapinania guzików, mycia rąk itp. Ale jednocześnie jest dla niego wiele takich rzeczy, które może zrobić tylko z pomocą osoby dorosłej. Ta druga kategoria to strefa najbliższego rozwoju dziecka. Trzecia kategoria przypadków obejmuje pozostałe czynności, w tym te, których dziecko nie jest obecnie w stanie opanować, nawet z pomocą rodziców.
L. S. Wygotski udowodnił, że rozwój umiejętności dziecka następuje tylko dzięki działaniom, które odnoszą się do strefy bliższego rozwoju: jutro dziecko niezależnie zrobi to, co zrobił dzisiaj z mamą i tatą. Jeśli więc rodzice dużo robią z dzieckiem, strefa jego najbliższego rozwoju staje się jak najszersza i nie obejmuje tylko tego, czego nie jest w stanie opanować. Takie dziecko bardzo szybko uczy się wielu umiejętności i zdolności, czuje się pewniej, bezpieczniej, odnosi większe sukcesy. Pozostawiając dziecko samemu sobie, rodzice zawężają jego strefę najbliższego rozwoju, zmniejszają jego potencjał.
To prawo można wyraźnie przedstawić na przykładzie tego, jak uczysz swoje dziecko jeździć na rowerze. Najpierw sadzasz dziecko na rowerku i toczysz, trzymając za kierownicę. Stopniowo dziecko zaczyna samo pedałować i sterować, ale Ty nadal trzymasz rowerek za siedzenie. W końcu puszczasz rowerek i dziecko jeździ samo. Bardzo ważne jest, aby zrozumieć, kiedy nadszedł czas, aby odpuścić: jeśli zrobisz to wcześnie – dziecko może upaść i zacząć odczuwać strach, puścić późno – u dziecka rozwinie się poczucie niepewności.
Jak inaczej można wykorzystać prawo L. S. Wygotski
Wielu rodziców prędzej czy później staje w obliczu faktu, że dziecko przestaje słuchać tego, co rodzice mu polecają lub nakazują. Najczęściej te słowne komunikaty wywołują reakcję – nie możesz zmusić dziecka do czytania, jeśli sam nie podniesiesz książki. Jeśli chcesz zaszczepić dziecku dobre nawyki, trzymaj się ich sam: umawiaj się na rodzinne odczyty i zawody, jedź na ryby, jeździć na nartach lub łyżwach.
Jakie inne efekty można uzyskać dzięki wspólnym działaniom? Ogólna zdolność dziecka do uczenia się zmienia się na lepsze, wzrasta jego samoocena i samozadowolenie. Ponadto wspólna aktywność rodziców i dzieci przyczynia się do powstania długotrwałej przyjaźni i dobrego wzajemnego zrozumienia.
